Sosyal medyadaki ‘mükemmel’ bedenler değersizlik hissi yaratıyor

Sosyal medya hesaplarında ‘zayıf’ yahut ‘kaslı’ bedenlerin paylaşılmasının gerçekçi olmayan bir hoşluk standardının benimsemesine yol açtığını tabir eden uzmanlar, bireylerin kendilerini bu paylaşımlardaki imajlar ve ömür şekli ile karşılaştırdıkça, değersizlik ve yetersizlik hissinin ortaya çıkabildiğini söylüyor.

Dr. Öğr. Üyesi Elif Kurtuluş, “Sosyal medyada beğeni, yorum ve takipçi toplama baskısı da vücut imajına yönelik güvensizlikleri daha da arttırabilmektedir.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Elif Kurtuluş, toplumsal medya uygulamalarında ‘mükemmel’ vücutların, tanınan diyetlerin ve idolleştirilmiş ömür biçimlerinin yansıtıldığı paylaşımların giderek arttığına dikkati çekti.

Dr. Öğr. Üyesi Elif Kurtuluş, zararsız olduğu düşünülen bu tıp paylaşımların, vücut imajı ile ilgili olumsuz fikirlere sahip olan ve kendini toplumsal medyada öteki kullanıcılarla karşılaştıran şahıslar için telaş verici bir durumu beraberinde getirebildiğini söz ederek, şöyle devam etti:

“Bu durum, yeme bozukluklarının ve vücut imajı memnuniyetsizliğinin şiddetlenmesi biçiminde kendisini gösterebiliyor. Toplumsal medya hesaplarında ‘zayıf’ yahut ‘kaslı’ bedenlerin paylaşılması, birden fazla kişinin, ulaşamayacağı gerçekçi olmayan bir hoşluk standardını benimsemesine yol açıyor. Şahıslar kendilerini bu paylaşımlardaki imajlar ve ömür stili ile karşılaştırdıkça, değersizlik, yetersizlik hissi ve vücut imajı memnuniyetsizliği ortaya çıkabiliyor.”

Beğeni, yorum ve takipçi toplama baskısı

Kişilerin, hissettikleri yetersizlik ve değersizlik hisleri sonucunda vücutları üzerinde denetim sağlama eforu içerisine girerek yeme bozukluğu belirtileri geliştirmeye daha yatkın hale gelebildiğini de anlatan Dr. Öğr. Üyesi Elif Kurtuluş, toplumsal medyada, kilo almaktan çok derece kaygı ve kendini aç bırakma ile tanımlanan anoreksiya ve yeme atakları sonrası yediklerini çıkarma, çok antrenman ve laksatif kullanımı üzere kalori alımını telafi edici davranışlarla tanımlanan bulimia yanlısı iletilerin yanı sıra sıhhatsiz davranışları teşvik edebilecek çok idman yahut ‘temiz beslenme’ paylaşımları üzere ziyanlı içeriklerin arttığına dikkati çekti.

Dr. Öğr. Üyesi Elif Kurtuluş, “Sosyal medyada beğeni, yorum ve takipçi toplama baskısı da vücut imajına yönelik güvensizlikleri daha da arttırabiliyor.” dedi.

Yeme bozukluklarını tetikleyebilecek içerikler

Dış görünümünden ve yeme davranışından ötürü bireyin toplumsal medya uygulamaları aracılığıyla farklı kullanıcılar tarafından aşağılanmasının önemli ruhsal ıstıraplara yol açabileceğini de kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Elif Kurtuluş, “Sosyal medya algoritmaları, kullanıcıları bir yankı odasına (echo-chamber) hapsederek daima olarak vücut imajı memnuniyetsizliğini ve yeme bozukluklarını tetikleyebilecek içerikler sunabiliyor. Bu maruziyet, bozulmuş yeme davranışları ve vücut imajından duyulan memnuniyetsizliğin arttırması bakımından epey kritik.” dedi.

Tüm bu eğilimlere karşın toplumsal medyanın ‘beden olumlama’ konusunda da farkındalık yaratabileceğini söz eden Dr. Öğr. Üyesi Elif Kurtuluş, toplumsal medyanın mümkün ziyanlı tesirleriyle çaba etmek için yeniden toplumsal medyanın gücünden yararlanılabileceğini anlattı.

Sosyal medya farkındalığı ve medya okuryazarlığı önemli

Dr. Öğr. Üyesi Elif Kurtuluş, toplumsal medyadaki birçok imgenin gerçekçi olmayan tabiatı hakkındaki farkındalığın yanı sıra medya okuryazarlığının, bireylerin bu platformlarda daha sağlıklı bir halde vakit geçirmeleri açısından yararlı olacağını lisana getirdi. Dr. Öğr. Üyesi Elif Kurtuluş, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Örneğin, toplumsal medyayı etkin bir formda kullanan ve paylaşımlarıyla binlerce şahsa ulaşan influencer’ların gücünden, kullanıcıları daha gerçekçi bir hayat üslubu ve vücut imajı sergilemeye teşvik ederek farkındalık sağlamaları açısından yarar sağlanabilir. Yeme bozuklukları ve vücut imajı sıkıntılarıyla çaba, bireyin toplumsal medya kullanımının ötesine geçip günlük hayatını kıymetli ölçüde etkileyebilecek kadar önemli bir seyir izleyebilir. Öte yandan, toplumsal medya uygulamaları, âlâ oluşun sürdürülebilmesi ve kendini kabul için güçlendirici bir platform olabilir.”